اولین باری که پلی اورتانها مورد استفاده قرار گرفت و توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرد، در زمان جنگ جهانی دوم بود. در آن زمان این ماده جایگزینی برای لاستیک محسوب میشد. پس از آن نیز کاربردهای بیشتری پیدا کرد. یکی دیگر از کاربردهای پلی یورتان این بود که از این ماده گرانقیمت برای پوشاندن مواد مختلف استفاده میشد. شاید بسیاری از افراد با کاربردهای گسترده این ماده آشنایی نداشته باشند، چرا که پوشش یا سطحی که روی این ماده قرار میگیرد، خود پلی اورتان را از چشم پنهان میکند. اما استفاده از این ماده به قدری گسترده و زیاد است که میتوان گفت زندگی در دنیای امروز، بدون این ماده، قابل تصور نیست. یکی از کاربردهای بسیار این ماده، استفاده بعنوان عایق رطوبتی است.
پلی اورتان چیست؟
پلی اورتان در اشکال مختلفی در صنعت و بازار مشاهده میشود. از جمله موارد استفاده این ماده میتوان به عایقهای رطوبتی، تشکها و یا حتی زیرههای کفش اشاره نمود. با این حال، شیمی پایه همه آنها یکسان است و فقط ظاهر متفاوتی دارند. در دهه 1950، پلی یورتانها برای ساخت چسبها، الاستومرها و فومهای سفت و سخت به کار میرفتند. رفته رفته و در اواخر همان دهه، برای تولید فومهای بالشتک انعطافپذیری که تقریبا مشابه فومهای امروزی هستند، مورد استفاده قرار گرفتند. به تدریج نوع استفاده از پلی اورتان متنوعتر شده و کاربردهای فراوانتری پیدا کرده است.
این مادهی منحصربفرد، همه کاره، بادوام، انعطاف پذیر، سازگار و انعطاف پذیر است. پلی اورتان که از ترکیب پلی ایزوسیانات و پلی ال تشکیل شده است، دارای خواص مکانیکی است که به آن استحکام پلاستیک سفت و انعطاف پذیری لاستیک را می دهد. کاربردهای پلی اورتان تقریباً بی پایان است. از این ماده اغلب بعنوان جایگزین چوب، فلز، رنگ یا پنبه در بسیاری از اجزا و قطعات صنعتی و غیرصنعتی استفاده میشود. فوم تشکها و مبلمان روکششده (مبلها و صندلیهای راحتی) از پلیاورتان ساخته شدهاند و به همین ترتیب فوم نرم در اسباببازیها و بالشها نیز با کمک پلی یورتان تهیه میشوند. عایق دیوارها و سقفها، پوششها و رنگهای مایع، چرخهای تیغه غلتکی، انواع الیاف کشسان، اجزا یا قطعات مورد استفاده در خودروها، وسایل پزشکی، کفش، چسبها، درزگیرها و کفپوشها همگی با پلی یورتان ساخته میشوند.
استفاده از پلی اورتان در عایق رطوبتی
پلی اورتان ضدآب یک گزینه محبوب برای استفاده بعنوان عایق رطوبتی است. زیرا می توان آن را نسبتاً سریع و آسان نصب نمود. کاربردهای رایج پلی اورتانها بعنوان عایق رطوبتی شامل پشت بام، بالکن، تراس، آشپزخانه، زیرزمین، پاسیو و به طور کلی مناطق مرطوب است. این عایق که بسیار هم پرکاربرد است، یک پلیمر آلی است. این پلیمر حاصل واکنش ایزوسیانات با ترکیبات حاوی هیدروژن فعال است. این ترکیب خاصیت کشسانی و پلاستیکی دارد. خاصیت کشسانی این ماده سبب میشود که ماده موردنظر در صورتی که فشاری به آن وارد میشود، دوباره به حالت اولیه بازگردد. به همین دلیل است که عایقهای رطوبتی پلی اورتان طرفداران بسیاری پیدا کرده و تقریبا میتوان گفت که جایگزینی برای روشهای سنتی عایقبندی شده اند.
عایقهای رطوبتی پلی یورتان به چند شکل مختلف در بازار موجود هستند. سه نوعِ پرکاربرد از این عایقهای رطوبتی، عایقهای فوم پاششی یا اسپری، شیت و لولهای میباشند. عایقهای شیت، برای آببندی سازههای میانی مورد استفاده قرار میگیرند. همانطور که از نام عایقهای لولهای پیداست، برای عایق کاری لولهها کاربرد دارند. عایقهای فوم و پاششی هم که برای عایقبندی همه سطوح قابل مصرف هستند.
موارد استفاده از پلی اورتان بسیار متنوع و گسترده است. به طور کلی از پلی یورتان میتوان در هر فضایی که نیاز به عایقبندی دارد و نیاز است که ضدآب شود، استفاده نمود. شاید یکی از مهمترین کاربردهای عایق پلی اورتان که تقریبا همه خانوادهها حداقل یکبار با آن مواجه شدهاند، عایقبندی پشتبام یا سرویسهای بهداشتی است. اما کاربرد این محصولات فقط به این مورد محدود نمیشود. از پلی اورتان میتوان برای عایقکاری سدها نیز استفاده نمود. علاوه بر این گلخانهها، مرغداریها و دامداریها نیز برای آببندی فضای خود نیاز به عایق رطوبتی دارند که این نوع از عایقها برای این منظور کاملا ایدهآل به نظر میرسند.
از دیگر موارد استفاده از پلی اورتان میتوان به عایقبندی پلها و سازههای فلزی بزرگ، آبنماها و نیمکتها اشاره کرد. عایقبندی کانتینرهای نفتی و حرارتی نیز از موارد بسیار حائز اهمیت است که با این محصولات به خوبی آببندی میشوند. کف ساختمانها و کفپوشها نیز به کمک عایقهای رطوبتی پلی اورتان قابل عایقبندی هستند.
مزایا و معایب استفاده از پلی اورتان
مزایای عایقهای رطوبتی پلی یورتان واضح است: علاوه بر کاربرد سریع و آسان، دارای یک روکش بدون درز هستند و دوام و همچنین مقاومت در برابر UV، آب، شرایط آب و هوایی و بسیاری از مواد شیمیایی را دارا هستند. این محصول روی همه سطوح قابل استفاده است و کاربرد فراوانی دارد. از دیگر مزایای این محصول، دوستدار محیط زیست بودن است. همچنین بلافاصله پس از اجرای کار، قابلیت استفاده دارد. مقاومت این ماده بسیار بالاست و برای مدتی طولانی دوام و ماندگاری دارد. در برابر حرارت نیز به خوبی استقامت میکند. به طوری که در دمای منفی 20 تا مثبت 130 تغییری در آن ایجاد نمیشود.
این محصول پوشش یکدست و کاملی روی سطح ایجاد کرده و اجازه نفوذ رطوبت و آلودگی را به سطح زیرین نمیدهد. علاوه بر این توسط افراد عادی نیز قابل اجراست و نیازی به حضور متخصص برای انجام آن نیست. یکی از معدود معایب این محصول، بالا بودن هزینه آن در مقایسه با سایر روشهای عایقبندی است. علاوه بر این سریع به طبیعت باز نمیگردد و به راحتی تجدیدپذیر نیستند.
نحوه استفاده از عایق رطوبتی پلی یورتان
پلی اورتان به سه روش مختلف قابل استفاده است. با توجه به فضای عایقبندی و نحوه اجرا میتوانید یکی از این سه روش را انتخاب نمایید. روش اول به صورت عایقهای پیشساخته است، به این صورت که تعدادی فوم از قبل آماده شده و در محل نصب میشود. سپس به کمک چسبهای مخصوص درزها و فضاهای اطراف آنها پوشانده میشوند. اجرای این نوع از عایقها آسان است و همه قادر به نصب و اجرای آن هستند.
روش دیگری که برای اجرای این عایق به کار میرود، روش پاششی است. در این شیوه دو نوع مایع ایزوسیانات و پلی یول در کپسول های جدا و قابل جابجایی قرار میگیرند. این دو ماده در دمای خاصی با هم ترکیب شده و بعد از اینکه روی سطح پاشیده شدند، حجم میگیرند و به ضخامت دلخواه میرسند. این روش برای قسمتهایی مناسب است که دسترسی به آنها آسان نیست. شیوه سومی که پلی یورتان به عنوان عایق مورد استفاده قرار میگیرد، روش تزریقی است. به این صورت که در دما و با ترکیبات خاصی، مواد با هم ترکیب شده و به حفرهها و سوراخهایی که نیاز به عایقبندی دارند، تزریق میشوند.
نتیجه گیری؛ استفاده از پلی یورتان پیشنهاد می شود؟
پلی یورتان یکی از پرطرفدارترین مواد در بخش ساخت و ساز است. مواد عایق رطوبتی مبتنی بر پلی اورتان در بخشهایی مثل غشاء، پوشش، ماستیک و درزگیر قابل استفاده هستند. این امکان وجود دارد که تقریباً در هر قسمت از ساختمان بتوانیم با مواد عایقی مبتنی بر پلی اورتان از زیرزمین تا پشت بام استفاده نماییم. مواد عایقی مبتنی بر پلیاورتان بادوام و ماندگار هستند که همبن مورد یکی از مهمترین دلایل محبوبیت آنها به شمار میرود. این محصول به ویژه برای استفاده در زمستان ایدهآل است. علاوه بر این، پلی اورتان به دلیل ترکیبات خاص خود، در یک لایه به اثربخشی میرسد . هزینه های نیروی کار را کاهش میدهد. برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده، توصیه میشود که در مرحله برنامهریزی و اجرا حتما با متخصصان مشورت کنید.
آببندی و عایق کردن فضاهایی که در معرض رطوبت هستند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. چرا که نتایج نفوذ آب به برخی قسمتها، غیر قابل جبران خواهد بود. بنابراین قبل از اینکه نیاز شود هزینه زیادی بابت جبران خسارت بپردازید، با استفاده از یک عایق مطمئن، فضای مدنظر خود را عایقبندی نمایید.